کاوش موضوع ویتامین D
صفحه اصلی
ویتامین D
ویتامین دی (به انگلیسی: Vitamin D) گروهی از ویتامینهای محلول در چربی هستند، که باعث افزایش میزان جذب کلسیم، فسفات و منیزیم در روده میشوند و از این طریق، بر رشد و استحکام استخوانها کمک میکنند. این ویتامینها علاوه بر این، دارای چندین عملکرد حیاتی و ضروری دیگر نیز در بدن انسان هستند. مهمترین انواع ویتامین دی در بدن انسان، ویتامین دی۳ یا کولهکلسیفرول و ویتامین دی۲ یا ارگوکَلسیفرول هستند.
۲۰ دقیقه ماندن در برابر نور خورشید با این شرط که ۴۰ درصد پوست بدن در معرض آفتاب باشد نیاز روزانه بدن را تأمین میکند. البته عواملی مثل موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، رنگ پوست و مصرف کرمهای ضدآفتاب، میزان تولید ویتامین دی بهوسیله پوست را تحت تأثیر قرار میدهد. هرچه رنگ پوست بدن تیرهتر باشد، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید کاهش مییابد.
برای اینکه بدن انسان بتواند از طریق نور خورشید ویتامین دی جذب کند باید خورشید در موقعیتی در آسمان باشد که طول سایه بدن کوتاهتر از قد فرد باشد. هرچه طول سایه کوتاهتر و ارتفاع خورشید بالاتر باشد، میزان جذب ویتامین دی بیشتر خواهد بود. همچنین آلودگی هوا، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید را کاهش میدهد. ضمن اینکه بدن انسان از نور خورشید پشت پنجره و شیشه، اصلا ویتامین دی جذب نمیکند.
ویتامین دی جذبشده از غذاها یا تولیدشده در لایههای پوستی، در ابتدا ترکیبی غیرفعال است که پس از طی مراحل هیدروکسیلدار کردن در کبد و سپس کلیهها، فعال میشود. ترکیبی موسوم به کلسیتریول، فُرم فعال و دارای عملکرد ویتامین دی است. ویتامین دی قادر به تولید در بدن بسیاری از پستانداران در صورت تابش کافی نور آفتاب است؛ بنابراین این ماده در واقع نوعی ویتامین نبوده و نوعی هورمون بهشمار میآید که فعالانه به رشد مغز یاری میدهد و برآورد میشود که با ۲۰۰ تا ۲۶۰۰ ژن تعامل داشته باشد.
برآیند این تعاملات از بهبود میزان منیزیم، فسفر و کلسیمِ استخوانها، تا کارکردِ بهتر سیستم ایمنی، تعادل هورمونهای پاراتیروئیدی، دستگاه جنسی، نیروی ماهیچهای، چرخهٔ خواب و بیداری و انواع سوختوسازهای بدن است؛که همچنین از راه ترجمه ژنهای هسته سلول به رشد سلولها نیز کمک میکند.
با اینکه تأثیرات ویتامین دی، بسیار گستردهاست، اما معمولاً کمبود این ویتامین را بیشتر مرتبط به پوکی استخوانها، عدم تعادلِ میزان هورمونهای پاراتیروئیدی و ضعف سیستم ایمنی بدن در نظر گرفته میشود.
این ویتامین نقشی بسیار اساسی در جلوگیری از ابتلا به بیماریها و کمک به بهبود آنها حتی بیماریهای تنفسی و ساده؛ از سرماخوردگی تا کرونا، (Covid-19) کارکردِ درستِ بسیاری از ژنها، رشد و نمو صحیح و بهترِ اطفال حتی در سنین آتی آنها دارد، به طوری که کسانی که در سنین پایین دچار کمبود ویتامین دی نبودهاند، در مراحل بعدیِ رشد خود نیز، بسیار سالمتر بودهاند.... بیشتر در ویکی پدیا